Pioppi-dieet volop in de belangstelling

In de media staat het Pioppi-dieet volop in de belangstelling. Er verschijnen voortdurend nieuwe afvalmethoden en diëten die goede resultaten beloven. Lange tijd is er veel aandacht geweest voor het koolhydraatarme dieet en daar is het Pioppi-dieet nu bijgekomen. Wat houdt het Pioppi-dieet in? Val je ervan af en geeft het écht zoveel verbetering voor de gezondheid?

Wat is het Pioppi-dieet?

Het Pioppi-dieet is een leefstijlplan dat naast dieetregels ook leefregels voor voldoende beweging, slaap en sociale contacten bevat. De naam van het Pioppi-dieet vindt zijn oorsprong in het Zuid-Italiaanse dorpje Pioppi. Dit dorpje werd eerder bekend doordat een voedingsonderzoeker de aandacht vestigde op de hoge levensverwachting van de inwoners en de gunstige effecten van een Mediterraan voedingspatroon. Zijn onderzoek droeg bij aan het vaststellen van de link tussen het gebruik van verzadigd vet en het risico op hart- en vaatziekten. De schrijver van het Pioppi-dieet, dr. Aseem Malhotra, probeert deze bevinding te weerleggen, maar in de wetenschap is er nog steeds de consensus dat het vervangen van verzadigd vet door onverzadigd vet het cholesterolgehalte verlaagt en daarmee het risico op hart- en vaatziekten verkleint.

Voedingsadviezen Pioppi-dieet

Het Pioppi-dieet is een koolhydraatarm dieet (laag koolhydraat, hoog vet) met elementen van het Mediterraan voedingspatroon. Het advies is om 3 maaltijden per dag te gebruiken tot je vol zit en tussendoor niet te snacken. Daarnaast wordt aangeraden om wekelijks 24 uur te vasten.

In het dieet worden olijfolie, roomboter, kokosolie, volle melkproducten en kazen, onbewerkt vlees en vis, groenten, ongezouten noten, eieren, bepaalde soorten fruit, pure chocolade, rode wijn (1 glas per dag), koffie, thee en water aangeraden.

Koolhydraat rijke producten worden afgeraden. Het gaat hierbij om brood, pasta, rijst, aardappelen en producten met toegevoegde suikers, frisdrank, vruchtensap, honing en verschillende soorten fruit. Ook oliën gemaakt uit zaden (bv zonnebloemolie), producten met meer dan 3 ingrediënten en light-producten worden afgeraden. Door het vermijden van alle graanproducten is het Pioppi-dieet geen typisch Mediterraan dieet.

Het Pioppi-dieet en de Schijf van Vijf

Sommige aanbevelingen komen overeen met de Schijf van Vijf. Groente, fruit, olijfolie, ongezouten noten en het drinken van water passen binnen een gezond voedingspatroon. Een andere overeenkomst is het beperken van producten met toegevoegde suikers. Het Pioppi-dieet geeft geen richtlijnen voor aanbevolen hoeveelheden.

Veel producten uit het Pioppi-dieet zijn tegenstrijdig met de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad en de Schijf van Vijf.
Het Pioppi-dieet schrijft voor dat koolhydraatrijke producten (brood, pasta, rijst, aardappelen) vermeden moeten worden, maar het lichaam heeft koolhydraten nodig als energiebron. Volkorenbrood, graanproducten, groente, peulvruchten en fruit zijn koolhydraatrijke producten die een positieve invloed hebben op de gezondheid (verlagen het risico op hart- en vaatziekten). Bovendien leveren deze voedingsmiddelen waardevolle vitamines, mineralen en voedingsvezels.
Het Pioppi-dieet adviseert kokosolie en roomboter te gebruiken. Deze producten bevatten echter veel verzadigd vet dat het cholesterolgehalte van het bloed kan verhogen. Het vervangen van verzadigd vet door onverzadigd vet verkleint het risico op hart- en vaatziekten. Daarom adviseert het Voedingscentrum om zachte en vloeibare vetten (zonnebloemolie en vloeibaar bak- en braadvet) te gebruiken in plaats van kokosolie en roomboter.
Het Pioppi-dieet stelt geen maximum voor de totale hoeveelheid vlees (wel maximaal 500 gram rood vlees per week). Rood vlees en bewerkt vlees (bv vleeswaren) worden in verband gebracht met een hogere kans op beroertes, diabetes type 2 en kanker. Het beperken van (rood) vlees is duurzamer. Het Voedingscentrum adviseert per week maximaal 500 gram vlees te gebruiken, waarvan maximaal 300 gram rood vlees.
Het Pioppi-dieet schrijft minimaal 10 eieren per week voor. In eidooier zit cholesterol. Volgens het Voedingscentrum past het eten van 2-3 eieren per week in een gevarieerde voeding.
Binnen het Pioppi-dieet wordt geadviseerd om minimaal 3 maal per week vis te eten. Het Voedingscentrum adviseert 1 maal per week vis te eten, bij voorkeur vette vis, zoals haring of zalm. Visvetzuren zijn goed voor hart en bloedvaten, maar visvangst zorgt voor natuur en milieuproblemen. Meer dan 1 maal per week vis eten zorgt voor een hogere milieubelasting en heeft weinig toegevoegde gezondheidswinst.
Het Pioppi-dieet ontraadt alcohol, maar van rode wijn zou je dagelijks 1 glas mogen drinken. Er zijn onderzoeken die aantonen dat het gebruik van 1 glas alcohol per dag het risico op hart- en vaatziekten verkleint, maar het vergroot de kans op andere ziektes. De mogelijke voordelen van alcohol wegen niet op tegen de nadelen voor de gezondheid.
Het Pioppi-dieet maakt onderscheid in welke soorten fruit je be
er wel en niet kunt eten, omdat in sommige soorten fruit te veel suiker zou zitten. Er is nog te weinig bekend om het eten van bepaalde fruitsoorten te stimuleren of af te raden. Variatie in fruitsoorten is de beste manier om alle belangrijke voedingsstoffen binnen te krijgen. Het Voedingscentrum adviseert om dagelijks 2 porties fruit (200 gram) te gebruiken. Het eten van fruit hangt samen met een lager risico op diabetes type 2, hart- en vaatziekten, darmkanker en longkanker.
Het vermijden van producten met meer dan 3 ingrediënten of light-producten is niet per se nodig. Er zijn bewerkte producten, zoals volkorenbrood en halvarine die wel in de Schijf van Vijf passen. Een light-product kan een goed alternatief zijn voor een gewoon product.

Meer weten over de Schijf van Vijf? Lees het artikel over de nieuwe richtlijnen.

Gezondheidseffecten van het Pioppi-dieet

De beloftes van het leefstijlplan zijn gewichtsverlies en een lager risico op diabetes type 2 en hartziekten. Het metabool syndroom zou je met dit dieet in 21 dagen terug kunnen draaien. Bij het metabool syndroom zijn 3 of meer van de volgende klachten aanwezig:

veel vet in de buikholte (abdominale obesitas)
verhoogde bloeddruk
verhoogd bloedsuikergehalte
verhoogd bloedvetgehalte
een verlaagd HDL-cholesterolgehalte.

Er zijn echter geen wetenschappelijke studies gedaan naar het Pioppi-dieet die deze beweringen kunnen bevestigen.

Een koolhydraatarm dieet

In het Pioppi-dieet worden veel koolhydraatrijke producten vermeden, waardoor je relatief veel energie haalt uit eiwitten en vet en weinig energie uit koolhydraten. Het voordeel van een koolhydraatarm dieet is dat het vaak rijk is aan eiwit. Het eten van voldoende eiwitten zorgt tijdens het afvallen voor een verzadigd gevoel en kan er voor zorgen dat er meer spiermassa behouden blijft. Een nadeel van een koolhydraatarm dieet is dat het vaak veel (verzadigd) vet en te weinig gezonde voedingsvezels levert.

Koolhydraatrijke producten als volkorenbrood en graanproducten, fruit, peulvruchten en groente staan in de Schijf van Vijf en verlagen het risico op bepaalde hartziekten en diabetes type 2. Daarnaast zitten er in deze voedingsmiddelen B-vitamines, voedingsvezels en belangrijke mineralen, zoals ijzer, magnesium, chroom en zink. Bij een koolhydraatarm dieet waarbij je deze producten mijdt, loop je dus meer kans op tekorten van deze voedingsstoffen.

Mediterraan voedingspatroon

Het traditionele Mediterrane voedingspatroon bevat veel fruit, groente, vis en olijfolie, aangevuld met rijst, pasta, peulvruchten en wat vlees, kaas of ei. Hiervan is aangetoond dat dit het risico op bepaalde hartziekten en beroerte verkleint. Het traditionele Mediterrane voedingspatroon is niet koolhydraatarm, zoals het Pioppi-dieet wel is. Het Mediterrane voedingspatroon bevat onder andere volkoren graanproducten en voldoende onverzadigde vetten. De gezondheidseffecten van een Mediterraan voedingspatroon kun je dus niet zomaar vertalen naar het Pioppi-dieet.

Periodiek vasten

Het Pioppi-dieet adviseert om wekelijks 24 uur te vasten, te beginnen na het avondeten tot het avondeten de volgende dag. Dit kan gunstige gezondheidseffecten hebben en effectief zijn voor gewichtsverlies. Het is echter niet bekend of het gewichtsverlies op de lange termijn doorwerkt. Ook zijn de langetermijneffecten op de gezondheid onvoldoende bekend.

Gewichtsverlies bij het Pioppi-dieet

Elk type dieet waarin je minder energie binnenkrijgt dan je gebruikt, zal zorgen voor gewichtsverlies. Dit geldt dus ook voor een koolhydraatarm dieet, zoals het Pioppi-dieet, als je minder calorieën inneemt dan voorheen. Maar krijg je evenveel calorieën binnen, dan zorgt een dieet met weinig koolhydraten niet voor meer gewichtsverlies dan een dieet met veel koolhydraten.

Duurzaamheidsaspecten

Het Pioppi-dieet bevat veel dierlijke eiwitrijke producten, zoals vlees en zuivel, wat samenhangt met een hogere milieubelasting. Ook visvangst zorg voor veel natuur en milieuproblemen, zoals overbevissing, bijvangst en het aantasten van de zeebodems. Vleesvervangers zoals ei, noten, vegetarische burgers en tofu bevatten dezelfde voedingsstoffen als vlees, maar de productie heeft minder invloed op het klimaat.

Bron: Voedingscentrum